Płacą i pytają: co dalej?

W sumie ponad 66 mln zł zwróciły w ub. roku spółkom górniczym gminy Pawłowice, Suszec i Miedźna. Ale to nie koniec problemów z podatkiem od wyrobisk

Najwięcej w 2015 r. oddały Pawłowice – 42,5 mln zł. Ponad 21 mln zł zwróciła JSW gmina Suszec, a gmina Miedźna Kompani Węglowej – 3,2 mln zł. Wszędzie odbyło się to kosztem ograniczeń budżetowych, w Pawłowicach zaciągnięto obligacje na kwotę 20 mln zł, które gmina musi do 2025 roku spłacić.

W 2011 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że nie można opodatkować podatkiem od nieruchomości podziemnych wyrobisk górniczych, ale jedynie niektóre obiekty i urządzenia zlokalizowane w podziemnych wyrobiskach górniczych. Konsekwencje zmiany interpretacji przepisów prawa spadły na gminy górnicze, które wcześniej – powołując się na obowiązujące prawo – pobierały podatek od całości wartości wyrobisk (po latach okazało się, że powinny tylko od części).

Kwoty zwrócone przez nie do tej pory problemu jednak nie rozwiązują, bo gminy górnicze nadal nie wiedzą, co będzie dalej. Franciszek Dziendziel, wójt Pawłowic ocenia, że gmina 99% problemów za ma sobą. - Prowadzone jest jeszcze postępowanie w sprawie konieczności zwrotu odsetek. Chodzi o ok. 5-6 mln zł – zauważa.

Mniej optymizmu wykazują w Suszcu. - Zwróciliśmy ponad 21 mln zł za lata 2003-2005. Prowadzone jest postępowanie za kolejne lata, chodzi o mniejsze kwoty. Ale nie wiemy, co z odsetkami. To są ogromne kwoty, a sąd orzeka po latach i one systematycznie rosną. Nie mamy na to żadnego wpływu – mówi wójt Suszca, Marian Pawlas.

Gmina Miedźna zwróciła podatek z odsetkami za lata 2004-2008 (w sumie ponad 3,2 mln zł), ale wciąż toczy się postępowanie za lata 1994-1996.

Samorządowcy liczą na pomoc ze strony rządu. Spotkali się już z Andrzejem Derą z Kancelarii Prezydenta RP, który zadeklarował wystąpienie do Ministerstwa Finansów i Ministerstwa Skarbu Państwa o to, by opracować mechanizm rekompensujący gminom ten ubytek (chodzi o to, by spłatę odsetek od kwot, których żądają spółki węglowe wziął na siebie Skarb Państwa) oraz doprecyzować prawo podatkowe, określając co jest przedmiotem opodatkowania.

- Była ze strony ministra deklaracja pomocy. Wcześniejsze władze nie podejmowały żadnych działań w tym temacie – Bogdan Taranowski, wójt Miedźnej ma nadzieję na rozwiązanie problemu. Jeszcze w styczniu ma być wiadomo, jakie kroki w tym temacie zostaną podjęte.

Doprecyzowanie przepisów podatkowych dla gmin górniczych jest o tyle ważne, że nie wiadomo, czy wysokość podatku, którą spółki węglowe płacą gminom teraz jest prawidłowa. Bo w 2011 r. stwierdzono, że nie całe wyrobiska podlegają opodatkowaniu, ale nie doprecyzowano, jaka jego część.

Np. gmina Suszec pobiera podatek od 35% wartości budowli, zlokalizowanych w wyrobiskach górniczych. Tymczasem – jak mówi M. Pawlas – JSW uważa, że opodatkowaniu podlega zaledwie 5% wartości. Czyli, że spółka powinna płacić znacznie mniej. Rozbieżności są też w Pawłowicach. - Kopalnie mają swoich biegłych, gminy swoich – zauważa F. Dziendziel. W gminach górniczych zastanawiają się, czy to za jakiś czas nie wywoła kolejnych problemów?

pako