Niezwykli goście z Cruz Machado

W październiku Pszczynę odwiedzili goście z odległej Brazylii. Sześcioro turystów, szóste pokolenie XIX-wiecznych emigrantów z Polski po raz pierwszy w życiu zobaczyło kraj swoich przodków, a w tym także Śląsk i Pszczynę.

Pszczyna była jednym z przystanków brazylijskiej Polonii na turystycznym szlaku Polski. W ciągu blisko trzech tygodni zobaczyli kraj swoich krewnych od morza aż po Tatry. A wszystko to za sprawą Mikołaja Rykowskiego z katowickiej Fundacji Wolne Miejsce, która od lat organizuje tradycyjne święta dla Polaków żyjących za granicą, m.in. w Kanadzie, Irlandii i na Ukrainie.

Nasi rodacy pochodzą z miasteczka Cruz Machado, położonego w południowej Brazylii. Miejscowość ta liczy 18 tys. mieszkańców z czego 65 proc. to Polonia. Pierwsi polscy emigranci trafili tutaj już po Powstaniu Styczniowym. Ich nadzieja na lepsze życie okazała się jednak inna niż sądzili, a podróż za ocean była przeważnie biletem w jedną stronę. Obecnie większość brazylijskiej Polonii żyje bardzo skromnie, mieszka w drewnianych domach, a ich głównym źródłem utrzymania jest praca na roli.

- Pomysł ich przylotu zrodził się podczas wielkanocnego śniadania zorganizowanego dla kilkuset Polaków, które przygotowaliśmy w tym roku w Cruz Machado. Nie ukrywam, że byliśmy pierwszymi Polakami spoza Brazylii, których widzieli tamtejsi mieszkańcy. Tam spotkaliśmy wielu ludzi, którzy marzyli o tym, aby zobaczyć choć raz w życiu ojczyznę znaną tylko z opowiadań. Dzięki wielu zaangażowanym darczyńcom Fundacji udało się zrealizować ten cel - opowiada społecznik, Mikołaj Rykowski.

Sześciorgu szczęśliwcom zza oceanu, każdy spędzony dzień w Polsce dostarczał nowych przeżyć. Zwiedzili m.in. Warszawę, gdzie gościli u samego wiceprezesa Rady Ministrów, Jarosława Gowina, a także Malbork, Kołobrzeg, Wrocław, Kraków, Tarnów, Wisłę i Cieszyn. - Chcieliśmy pokazać naszym rodakom Polskę na wielu płaszczyznach kulturowych, historycznych i krajoznawczych - dodaje Mikołaj Rykowski. Odwiedzili ciekawe muzea, wysłuchali koncertu Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach, na Uniwersytecie Śląskim uczestniczyli w specjalnie przygotowanych dla nich lekcjach języka polskiego, a w Zakopanem na Kasprowym Wierchu lepili pierwszego w swoim życiu bałwana. Śpiewali pieśni z harcerzami na biwaku, spotykali się z gospodarzami miast, udzielali wywiadów radiowych oraz telewizyjnych w TV Polonia i TVP2 („Pytanie na śniadanie”).

- Dotąd Polskę znaliśmy wyłącznie z opowieści naszych przodków, którzy pragnęli, aby miłość do ich kraju przetrwała w naszej pamięci. Obserwując serdeczność i gościnność Polaków mogliśmy odkryć ojczyznę na nowo. To wzruszające chwile, a my czujemy się tutaj jak w rodzinie - mówili Polacy mieszkający w Brazylii, Marilene Janete Zaremba-Gzeschnik oraz Luiz Martinho Krawczik.

Gospodarzami spotkania, a zarazem przewodnikami po atrakcjach turystycznych Pszczyny byli członkowie Pszczyńskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku. Turyści z Brazylii poznali dzieje miasta i historię książąt pszczyńskich w Muzeum Zamkowym. Duże wrażenie wywarło na nich spotkanie oko w oko z królem puszczy oraz leśną zwierzyną w Pokazowej Zagrodzie Żubrów. Widzieli ludową stronę Śląska w Skansenie, a na zakończenie, w restauracji skosztowali tradycyjnego śląskiego obiadu. - Pogoda nas nie rozpieszczała, buty przemokły do suchej nitki, lecz naszym rodakom z Ameryki Południowej nie brakowało dobrego humoru i zainteresowania Pszczyną. Spotkanie stało się również ciekawą lekcją dla nas. Mogliśmy poznać losy ich trudnego życia w surowych, ciężkich brazylijskich warunkach. Niezwykłe było usłyszeć ich piękną XIX-wieczną staropolską mowę, pielęgnowaną i przekazywaną z dziada pradziada - podkreślała członkini PUTW, Barbara Huk, która oprowadzała Polonię po naszym mieście.

tog