Trujemy się sami i jesteśmy za to odpowiedzialni

Niebawem rozpocznie się sezon grzewczy i jak bumerang powróci problem niskiej emisji. Palimy wszystkim, co wpadanie w ręce. Sami zatruwamy powietrze i tym zatrutym powietrzem oddychamy. Sami się nim zabijamy. W Polsce umiera rocznie z powodu smogu około 45 tys. osób, w Europie – 440 tys. Co zrobić, by zmniejszyć zanieczyszczenie powietrza?

Szkodliwość i niedopuszczalność spalania odpadów to rzecz oczywista. Jednak wciąż są osoby, które mają za nic zdrowie własnej rodziny i sąsiadów. I naprawdę trudno mówić w przypadku palenia śmieci o jakiejkolwiek zaradności. Truciciele nie boją się mandatów nakładanych przez funkcjonariuszy straży miejskiej, którzy mają prawo kontrolować kotłownie, paleniska i znajdujące się tam paliwo.

 A takiej kontroli właściciel posesji nie może odmówić. Nieodpowiedzialne palenie może skończyć się mandatem w wysokości do 500 zł lub grzywną sądową do 5 tys. zł. A palimy wszystkim, co ogień może strawić. W piecach lądują stare meble, kartony po mleku i sokach, płyty wiórowe, butelki PET, opakowania plastikowe, folie, odpady gumowe, pampersy i inne środki higieny osobistej, wykładziny i panele podłogowe, stare buty, ubrania, a nawet opony.   

Podczas spalania śmieci emitujemy do atmosfery różnego rodzaju trucizny. Wprawdzie nie wywołują one objawów i chorób od razu, ale wdychanie ich szkodzi w dłuższym czasie. Może powodować przewlekły kaszel, astmę, zapalenie oskrzeli, wzrost zagrożenia nowotworami.

W Polsce nawet jednej piątej gospodarstw domowych nie stać na odpowiednie ogrzanie domów. Mamy więc do czynienia z tzw. ubóstwem energetycznym. Jednak argument „palę śmieci, bo nie stać mnie na opał” nie jest wytłumaczeniem. Można kupić taniej drewno od nadleśnictwa, odpady drzewne z tartaku. Czasami takie drewno można otrzymać za darmo. Jeżeli w domu brakuje pieniędzy na opał, wsparcia udzielają ośrodki pomocy społecznej.  

Ważne jest nie tylko posiadanie ekologicznego pieca V klasy, ale i sama technika palenia. Często produkujemy więcej dymu, tracąc energię możliwą do pozyskania ze spalania. Przyczyną kopcenia jest ładowanie nadmiernych ilości opału. Paląc poprawnie można zaoszczędzić nawet do 30 proc. kosztów. Z kolei dogrzewanie mieszkań kominkiem najlepsze efekty przyniesie, gdy wybierzemy drewno dębowe, grabowe, jesionowe, bukowe, które pali się długo i ma wysoką wartość opałową. Należy unikać drewna iglastego. Duża ilość żywicy zanieczyszcza wnętrze pieca, przewody kominowe, emituje dużo dymu.

Smog i zadymienie terenów mieszkalnych widać zwłaszcza w okolicach gęstej zabudowy, na osiedlach. Tak jest m. in. w Ćwiklicach, w rejonie ruchliwej ul. Męczenników Oświęcimskich i znajdującego się nieopodal osiedla domów jednorodzinnych. Cyrkulacja powietrza w ciasnej zabudowie jest mniejsza. Do tego często dochodzi wpływ ukształtowania terenu.  Mieszkańcy takich rejonów szczególnie powinni dbać o to, by dymić jak najmniej.

 W walce ze smogiem wsparciem są środki Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. W Pszczynie w pierwszym etapie przyjętego kilka lat temu programu ograniczenia niskiej emisji wydano prawie 4,3 mln zł. Teraz będzie to, wraz z własnym wkładem, ponad 2,5 mln zł. Środki zostaną przekazane na realizację projektów zgłoszonych przez mieszkańców. Do tej pory w gminie wymieniono blisko 500 przestarzałych źródeł ciepła. To wciąż za mało. Prowadzone są prace termomodernizacyjne, działania edukacyjne i kontrolne.

Jak mantrę trzeba powtarzać, że zgodnie z uchwałą antysmogową sejmiku wszystkie kopciuchy i przestarzałe instalacje ogrzewcze powinny zniknąć w woj. śląskim do 2025 roku. I pójść za przykładem Krakowa, który zakazał palenia węglem i drewnem od 1 września br.

ar