Tak gminy walczą z niską emisją

Sprawdzamy, jakie działania podjęły i planują gminy powiatu pszczyńskiego w związku ze smogiem i wprowadzeniem na terenie województwa śląskiego tzw. uchwały antysmogowej.

PSZCZYNA

Największym zadaniem środowiskowym w gminie Pszczyna jest program wymiany starych, niskosprawnych kotłów oraz termomodernizacji budynków. I etap ruszył w październiku. W 2017 r. udało się m.in. zlikwidować 104 źródła opalane węglem, zmodernizowano źródła ciepła w czterech budynkach wielorodzinnych, przeprowadzono też pierwsze prace związane z termomodernizacją (dociepleniem ścian, dachów, wymianą okien i drzwi). Program będzie kontynuowany w tym roku. I etap zakłada m.in. wymianę 270 starych pieców na kotły węglowe V klasy.

Wartość zadania to ponad 10 mln zł, pozyskano na ten cel 4 mln 842 tys. 600 zł z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. Reszta to wkład własny mieszkańców.

Dzięki środkom pozyskanym z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020 w ubiegłym roku udało się też zrealizować trzy inne duże inwestycje proekologiczne. Za prawie 3,7 mln zł wykonano termomodernizację Szkoły Podstawowej nr 1 w Pszczynie, prawie 800 tys. zł kosztowała termomodernizacja Szkoły Podstawowej nr 13 w Wiśle Małej, a za 3,5 mln zł wymieniono 2,5 tys. starych latarni na latarnie ledowe. Jak informuje Urząd Miejski, wymiana oświetlenia ulicznego obniży koszty eksploatacji, a także doprowadzi do zmniejszenia zużycia energii elektrycznej, co przekłada się na znaczne ograniczenie emisji CO2.

Na terenie gminy Pszczyna zamontowano także 18 czujników, które monitorują stan jakości powietrza. Wyniki można oglądać na stronie internetowej naszepowietrze.pl bądź korzystając z aplikacji mobilnej. Kontrole palenisk prowadzi natomiast Straż Miejska.

KOBIÓR

W październiku ub. roku Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach opublikował listę wniosków przyjętych do realizacji w 2017 r. w ramach programu SMOG STOP, które przewidują zmianę paliwa węglowego na bardziej ekologiczne, tj. na olej, gaz czy biomasę. Z terenu gminy Kobiór dofinansowanie otrzymały trzy nieruchomości na łączną kwotę 13 600 zł. Z ogólnej liczby złożonych ok. 3000 wniosków dofinansowanie przyznano 804 wnioskodawcom.

- Staramy się zachęcać mieszkańców do wymiany pieców węglowych na kotły gazowe, tym bardziej, że Kobiór jest w 100% zgazyfikowany. Kluczowa jest w tym wypadku termomodernizacja, bo tylko wtedy mieszkańcom opłaci się ogrzewać dom gazem. Oczekujemy grantów w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego, gdzie to gmina byłaby beneficjentem i mogłaby dofinansowywać mieszkańcom na przykład termomodernizację – mówi Eugeniusz Lubański, wójt Kobióra.

W tym roku gmina zrealizuje termomodernizację dwóch swoich obiektów – Urzędu Gminy oraz Gminnego Ośrodka Kultury. Do Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego zgłosiła wniosek o termomodernizację budynku wielofunkcyjnego (byłego hotelu robotniczego) przy ul. Centralnej. W planach na ten rok jest także przebudowa instalacji CO na gazowe w strażnicy OSP Kobiór.

Gmina Kobiór promuje też ekologiczne metody spalania węgla, czyli tzw. rozpalanie od góry. – Ci, którzy tego spróbowali wiedzą, że to oszczędność i mniej dymu z komina. Jesteśmy też żywo zainteresowani elektrofiltrami. Jeśli pojawi się program umożliwiający dofinansowanie instalacji takich urządzeń w gospodarstwach domowych, będziemy w nim uczestniczyć - dodaje wójt Lubański.

PAWŁOWICE

- Działania proekologiczne w zakresie ochrony powietrza w gminie Pawłowice realizujemy od lat, niekoniecznie w związku z uchwałą antysmogową. Ubiegłoroczną nowością są kontrole nieruchomości przez pracowników Urzędu Gminy oraz policji pod kątem spalania odpadów oraz zakup ośmiu sztuk sensorów do badania zanieczyszczeń powietrza rozmieszczonych po jednej sztuce w każdym sołectwie – mówi Franciszek Dziendziel, wójt gminy Pawłowice.

Gmina sporo inwestuje w fotowoltaikę. W ub. roku instalacje fotowoltaiczne wybudowano przy obiektach Gminnego Zakładu Wodociągów i Kanalizacji, dzięki czemu 15% energii elektrycznej wykorzystywanej w GZWiK będzie pochodziło z odnawialnych źródeł energii. Ponadto w 2017 r. gmina wymieniła stare kotły węglowe zasypowe na nowe kotły z automatycznym dozowaniem paliwa w OSP Golasowice oraz wykonała termomodernizację Szkoły Podstawowej nr 2 w Pawłowicach.

W 2018 r. gmina będzie kontynuować udzielanie dotacji do wymiany starych kotłów grzewczych na nowe źródła ciepła (w ub. roku wymieniono 67, a od 1998 r. już 1300) oraz do zakupu pomp ciepła i układów solarnych służących do podgrzewania wody użytkowej. Zaplanowano też kontynuację termomodernizacji SP 2 oraz termomodernizację Ośrodka Zdrowia w Golasowicach i Szkoły Podstawowej w Warszowicach. W dalszym ciągu wymieniane będą lampy oświetlenia drogowego na solarne. Przewidziano też budowę instalacji fotowoltaicznych na dachu szkoły podstawowej w Pielgrzymowicach i SP nr 1 w Pawłowicach oraz przygotowanie nowych wniosków o dofinansowanie do budowy kolejnych instalacji na budynkach użyteczności publicznej w gminie Pawłowice.

SUSZEC

- Czekamy na rozwiązania rządowe, bo gminy nie stać na samodzielne dofinansowanie do wymiany pieców. Mieszkańcy, którzy chcą wymienić piec mogą indywidualnie korzystać z programów Wojewódzkiego Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. Zorganizowaliśmy w urzędzie gminy trzy takie spotkania informacyjne, w których wzięło udział ok. 60 mieszkańców gminy – mówi wójt gminy Suszec, Marian Pawlas.

22 grudnia ub. roku WFOŚiGW w Katowicach zatwierdził listę zadań w ramach programu STOP SMOG, przewidzianych do dofinansowania w 2018 roku.  Na liście tej znajdują się 3053 osoby z terenu województwa śląskiego.

Jak podkreśla wójt, walkę ze smogiem powinno się zacząć od termomodernizacji. Jego zdaniem, dopiero przy odpowiednio ocieplonym domu można myśleć o wymianie źródła ogrzewania. – Jeśli pojawią się programy oferujące mieszkańcom dofinansowanie do termomodernizacji, gmina na pewno się dołoży – zapewnia Marian Pawlas.

Gmina tymczasem stawia na termomodernizację budynków komunalnych. W tym roku ruszy termomodernizacja szkoły w Kryrach (dofinansowana ze środków UE), a w dalszej kolejności przewidziano termomodernizację szkoły w Kobielicach oraz remizy w Kryrach. Ponadto przy urzędzie gminy działają już zasilające budynek w energię elektryczną ogniwa fotowoltaiczne o mocy 20 kW.

MIEDŹNA

Jak zauważa wójt Bogdan Taranowski, w gminie już w poprzednich latach udało się przeprowadzić termomodernizację placówek oświatowych i domów socjalnych. W 2017 r. ruszył natomiast projekt dofinansowany z funduszy europejskich pn. „Modernizacja źródeł ciepła w budownictwie jednorodzinnym na terenie Gminy Miedźna”. W ponad 200 domach na terenie gminy zamontowane zostaną instalacje solarne do ogrzewania ciepłej wody użytkowej. W ub.r. udało się zamontować niemal 100 takich instalacji, zadanie będzie dokończone w tym roku. Wartość inwestycji to prawie 2,7 mln zł. Solary w 2017 r. pojawiły się także na basenie w Woli.

W tym roku gmina Miedźna rusza z kolejnym dużym programem ekologicznym. W ramach „Programu ograniczenia niskiej emisji na terenie Gminy Miedźna na lata 2018-2020” planowana jest wymiana łącznie 180 kotłów. Program ma być realizowany w latach 2018-2020, a każdego roku ma być wymienionych 50 kotłów węglowych na ekologiczne kotły węglowe V klasy oraz 10 kotłów na kotły gazowe. Gmina ma udzielić mieszkańcom dotacji w wysokości 60% wartości kotła węglowego (do 7 200 zł na budynek) lub 65% wartości kotła gazowego (do 7 150 zł na jedno źródło ciepła). Szacowana wartość programu to ponad 2 mln zł. Samorząd na jego realizację chce pozyskać pożyczkę z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. Potem zostanie opracowany regulamin oraz ruszy nabór wniosków od mieszkańców.

GOCZAŁKOWICE-ZDRÓJ

Gmina w walce ze smogiem chciałaby pójść w kierunku elektrofiltrów. W ubiegłym roku Goczałkowice jako jeden z kilku samorządów przystąpiły do pilotażowego programu eksploatacji tych urządzeń. Montowane w układzie odprowadzania spalin urządzenie sprawia, że pył trwale przyciągany jest do jego ścianek, a nie wydobywa się z komina. Planuje się instalację 70 takich urządzeń, ale – jak podkreśla wójt – wszystko zależy od możliwości zdobycia dofinansowania na ten cel. Taki wniosek został złożony w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie.

W Goczałkowicach podkreślają jednak, że pojedyncze działania samorządów nie zawsze muszą dać oczekiwany efekt. - Z powodu problemów, które mieliśmy z utrzymaniem statusu gminy uzdrowiskowej badamy powietrze od kilku lat. I widzimy, że muszą zostać wprowadzone rozwiązania systemowe, by efekt był widoczny. Dlatego czekamy na zapowiadane rozwiązania systemowe, bo smog to problem całego kraju – zauważa wójt Gabriela Placha.

Treści zawarte w publikacji nie stanowią oficjalnego stanowiska organów Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach

pako/jack