Powtórne odsłonięcie

Tablica pamiątkowa „Tygodnik Polski Poświęcony Włościanom” wisiała przez 21 lat na kamienicy przy Rynku 5. W ubiegłą sobotę zmieniła adres na Piastowską 26.

Pamiątkowy brąz ufundowało przed laty Towarzystwo Miłośników Ziemi Pszczyńskiej. Okazją ku temu była 180. rocznica powstania pierwszej drukarni w Pszczynie i 140. rocznica wydania pierwszej polskiej gazety na Górnym Śląsku.
– Tablica zawisła na ścianie kamienicy, gdzie kiedyś mieściła się drukarnia Lokay’ów. Zanim jednak do tego doszło, mieliśmy trochę problemów, bo ówczesny komitet nie do końca był przekonany. Pisaliśmy nawet o tym w „Katoliku” (Tygodnik Społeczno – Kulturalny – przyp. red.) W końcu udało się i w 1985 roku miało miejsce oficjalne odsłonięcie. Ale w ubiegłym roku jeden ze spadkobierców Lokay’ów postanowił podwyższyć kamienicę. Tablica miała pójść do usunięcia. Trudno zrozumieć, dlaczego spadkobiercy takiej tradycji zależało, by ją usunąć. Podjęliśmy więc decyzję, że odbierzemy tablicę i powiesimy ją na Muzeum Prasy Śląskiej. Jest to najlepsze na tę tablice miejsce, gdzie prasa jest honorowana – mówi Aleksander Spyra.

Sama decyzja o zmianie lokalizacji tablicy nie wystarczyła, bo tutaj zgody musiał udzielić wojewódzki konserwator zabytków. Po kilkumiesięcznych staraniach udało się i 3 lutego nastąpiło uroczyste, powtórne jej odsłonięcie. Przy blasku płonących pochodni dokonali tego burmistrz Krystian Szostak oraz wicestarosta Zygmunt Jeleń. Odsłonięcie tablicy, która upamiętnia i gazetę i drukarnię była pretekstem do rozmów o cenzurze. Z referatem na ten temat wystąpił Łukasz Cempura, nauczyciel historii z Liceum Ogólnokształcącego im/ B. Chrobrego w Pszczynie. Nie mogło tutaj zabraknąć kilku słów o Karolu Miarce, który za swoje artykuły trafił przed oblicze pszczyńskiego sądu czy wreszcie „Orędownika Kulturalnego”, ostatniej gazety z przydzielonym przez cenzurę numerem rejestru. – Przez to wszystko przebrnęliśmy aż do obecnych czasów. Przekornie w Orędowniku przed wyborami nie opublikowaliśmy dwóch artykułów, bo były związane z osobami kandydującymi – dodał Aleksander Spyra, podkreślając, że był to swojego rodzaju żart, ale obrazujący, że cenzura działa po dziś dzień.

Spotkanie w „Izbie u Telemanna” było też okazją do uchylenia rąbka tajemnicy nowego repertuaru Zespołu Pszczyna. Całość zaprezentowana zostanie podczas wyjazdu do Żar, które w tym roku obchodzą 1000-lecie. Zespół pojedzie tam z nowym programem i nową książką - „Pocztem książąt i panów pszczyńskich”.

agw