Kulturalni 50+ w Suszcu, czyli GOK dla dojrzałych

Od dwóch lat Gminny Ośrodek Kultury w Suszcu dba w szczególny sposób o osoby 50+ i seniorów. Rok temu przygotował dla nich projekt edukacji artystyczno-kulturalnej kładący nacisk na kulturę wysoką pod nazwą „Apetyt na kulturę". Odbywały się wykłady, projekcje filmowe i wyjazdy. Okazało się, że spotkania są seniorom potrzebne. W tym roku kontynuowane są pod nazwą „Kurs na sztukę”. Program przeciwdziała wykluczeniu kulturalnemu osób starszych.

W ramach „Kursu na sztukę” odbywają się wykłady i rozmowy na temat sztuki dawnej i współczesnej, dotyczące malarstwa, architektury, literatury. Rok temu prowadzono zajęcia pod kątem przekroju przez epoki w sztuce, w tym roku organizatorzy skupiają się na twórcach współczesnych, zwłaszcza polskich. Dwugodzinnym „spotkaniom z kulturą i sztuką” towarzyszą prezentacje multimedialne, filmy, wirtualne zwiedzania muzeów. Spotkania odbywają się co miesiąc w godzinach dopołudniowych w różnych sołectwach gminy. - Uczestnicy sami sugerują nam, czego chcieliby się dowiedzieć. Np. grupa z Rudziczki prosiła o wykład o Beksińskich – mówi Agnieszka Zielonka-Mitura, inicjatorka i koordynatorka programu.

Są też spotkania filmowe „Kino z klasą” w Sali widowiskowej GOKu. W ubiegłą środę wyświetlany był dokument przyrodniczy „Królestwo” (2015) J. Perrina i J. Cluzauda, który opowiada m.in., o Puszczy Białowieskiej. Spotkania mają charakter luźnych spotkań przy kawie i ciastku, czasami z dyskusją po seansie. Każdy film rozpoczyna się prelekcją o filmie i twórcach. W repertuarze pojawia się głównie kino polskie lub związane tematycznie z Polską.

„Kurs na sztukę” obejmuje również „kulturalne wyprawy”. To cykl edukacyjnych wycieczek, który rusza w najbliższych miesiącach. Wycieczki przeznaczone są tylko dla uczestników "Kursu..." i mają na celu poszerzanie wiedzy zdobywanej na spotkaniach. Zaplanowane są wyjazdy do Krakowa, Wrocławia, Łodzi, Bytomia. Pierwszy wyjazd do Krakowa i opactwa w Tyńcu zaplanowany jest na 25 września, a temat przewodni to początki państwa polskiego. W programie znalazło się zwiedzanie wystawy pod rynkiem głównym w Krakowie. Na październik zaplanowany jest wyjazd do Wrocławia na koncert w Narodowym Forum Muzyki oraz do najstarszej części Uniwersytetu Wrocławskiego. Tematem wycieczki będzie barok w architekturze i muzyce. W Bytomiu seniorzy będą zwiedzać Muzeum Górnośląskie oraz zobaczą spektakl operowy, związany z obchodami Roku Moniuszki. W Łodzi zaś planowane jest zwiedzanie Szkoły Filmowej, Muzeum Kinematografii lub Centralnego Muzeum Włókiennictwa. Do Rybnika seniorzy wybiorą się na spektakl teatralny.

- Część uczestników „Kursu…” to osoby z ograniczoną sprawnością ruchową. Staramy się planować wycieczki zróżnicowane pod kątem możliwości fizycznych, stąd, oprócz zwiedzania, proponujemy wyjazdy do teatru czy na koncert – mówi A. Zielonka-Mitura.

W programie znalazł się też cykl „Muzyka z duszą" zainicjowany w maju tego roku potańcówką w Rudziczce. Planowane są koncerty muzyki poważnej, klasycznej, rozrywkowej oraz filmowej. Co miesiąc koncert odbywa się w innym sołectwie. – Zależy nam, by wszystkie sołectwa miały łatwiejszy dostęp do kultury, ale też, żeby pokazać, że mogą się odbywać w tych miejscach ciekawe wydarzenia. Gramy więc w remizo-świetlicach, salkach parafialnych, kościele, przy szkołach. Zależy nam żeby koncerty odbywały się w plenerze. W tym miesiącu koncertujemy w Mizerowie, w październiku zaś w Radostowicach – zapowiada pani Agnieszka. Co miesiąc występuje inny wykonawca. Głównie są to artyści z okolicy. Śpiewała Joanna Smajdor związana z chorzowskim Teatrem Rozrywki oraz z Orkiestrą Kameralną Silesian Art Collective. Występują też absolwenci szkół muzycznych, m.in. z Żor. Ostatnio jeden z koncertów odbywał się w ramach festiwalu Voicingers.

A. Zielonka – Mitura przyznaje, że w okolicznych miejscowościach króluje kultura ludowa. Tradycja i lokalne dziedzictwo są tu bardzo pielęgnowane. Dla osób starszych, mniej mobilnych, wyjazdy do dalszych miast, by obcować z innymi obszarami kultury to spory problem. „Kurs na sztukę” ma na celu przeciwdziałanie wykluczeniu z uczestnictwa w kulturze zwłaszcza osób, które są z racji wieku mało mobilne. W gminie utrudnieniem w korzystaniu z oferty kulturalnej jest słaba komunikacja publiczna. Jeżeli ktoś nie jeździ samochodem, ma problem, żeby dotrzeć do Ośrodka Kultury, dlatego na wydarzenia „Kino z klasą” oraz koncerty „Muzyka z duszą” dowozi i odwozi uczestników z okolicznych sołectw specjalny, darmowy autobus.

Ponieważ Suszec jest gminą górniczą, mieszka tu sporo młodych emerytów. Początkowo to z myślą o nich starano się stworzyć program. Większość uczestników to jednak osoby po 60-tce, a nawet po 80-tce. 50-latków uczęszcza niewielu, bo są to osoby jeszcze aktywne zawodowo. Ich zainteresowaniem cieszy się jedynie „Kino z klasą”. Frekwencja na wydarzeniach zależy od wielkości miejscowości. W największym Suszcu na spotkania uczęszcza nawet 35 osób. Dla porównania w Kryrach pojawia się 8-10 osób.

Uczestnicy „Kursu…” to najczęściej stała grupa, która często korzysta ze wszystkich dostępnych wydarzeń. Ich grono sukcesywnie się powiększa – jedna osoba przyprowadza drugą. Jak przyznaje A. Zielonka-Mitura, wydarzenia te sprzyjają integracji społeczności seniorskiej. – Fakt, że osoby z różnych sołectw zjeżdżają się na wydarzenia do suszeckiego GOKu, wyjeżdżają z nami na koncerty, czy wycieczkę powoduje, że ludzie nie pozostają zamknięci tylko w obrębie własnej miejscowości. Wiem, że zawiązały się już nowe przyjaźnie, niektórzy wybierają się wspólnie samochodami w różne miejsca. Panie z Kobielic objeżdżały ostatnio okoliczne dożynki. Grupa jest na tyle zorganizowana, że, już poza programem „Kurs na sztukę”, pojechaliśmy do Warszawy na Ogólnopolską Paradę Seniorów. Już są plany na kolejny wyjazd za rok – śmieje się pani Agnieszka.

Jak przyznaje koordynatorka programu, seniorzy są bardzo chętną do udziału w rozmaitych wydarzeniach grupą, którą GOK stara się wspierać i dowozić również na wydarzenia poza projektem „Kurs na sztukę”. GOK dla seniorów organizuje od dwóch lat we wszystkich sołectwach spotkania „Aktywni 50+” z modułem warsztatowym. W luźnej atmosferze można napić się kawy i porozmawiać z innymi przy rękodziele, czy grze w karty (opcja zwłaszcza dla panów). To przede wszystkim przestrzeń spotkań towarzyskich.

Jakie możliwości mają suszeccy seniorzy poza ofertą GOKu? Przy Kole Związku Górnośląskiego działa teatr, który co roku, w ramach Suszeckiej Jesieni Kulturalnej, wystawia spektakl. Spore grono aktorów to osoby 50+. Przy Kole działa również sekcja skata, gdzie panowie chętnie chodzą grać w karty. Działa związek gołębiarzy, koło pszczelarzy, Koła Gospodyń Wiejskich – w Suszcu nowo powstałe, a w Rudziczce reaktywujące się. - Osoby na emeryturze, bądź nieaktywne zawodowo, chętnie się w takie grupy organizują. Lubią spędzać razem czas, którego mają dużo. Mówią, że cieszą się, że mogą gdzieś wyjść, bo są samotne, dzieci mieszkają daleko, albo za granicą, lub zdrowie nie pozwala wybrać się nigdzie dalej. Warto w seniorów inwestować czas i środki, bo jest to bardzo wdzięczna grupa, która potrzebuje takich inicjatyw. Cieszymy się, że uczestnicy zaprzyjaźniają się z prowadzącymi, przychodzą się przywitać, porozmawiać – przyznaje pani Agnieszka.

„Kurs na sztukę” finansowany jest ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Kultura Dostępna”.

Ada Ryłko