Jak gmina Pszczyna walczy ze smogiem? Burmistrz przedstawił raport

– To nie urząd miasta produkuje smog. Smog produkują wszyscy mieszkańcy – powiedział burmistrz Dariusz Skrobol na ostatniej sesji Rady Miasta 21 listopada, raportując działania gminy w sprawie walki z zanieczyszczeniem powietrza. Gmina będzie prowadzić rozmowy z lokalnymi stowarzyszeniami w celu wypracowania wspólnych działań na rzecz poprawy jakości powietrza.

W ostatnim czasie burmistrz odbył spotkanie z organizacjami "Nie dokarmiaj smoga" oraz „Czysta Pszczyna”, które przedstawiły chęć współpracy z miastem w celu poprawy jakości powietrza. Burmistrz zapowiedział rozmowy radnych z ich przedstawicielami w celu modyfikacji Programu Ograniczania Niskiej Emisji w zakresie opalania paliwem stałym i wypracowania systemu na najbliższe lata w zakresie wymiany kotłów tak, aby gminne programy były kompatybilne z programem wojewódzkim. – Działań związanych z ochroną środowiska prowadzimy naprawdę bardzo dużo. Te działania będziemy intensyfikować - zapowiedział D. Skrobol. – Docelowo chciałbym, żebyśmy poszli w kierunku takim, w jakim poszedł Kraków – podkreślił. 

Burmistrz podał w swoim raporcie, że bezpośredni wpływ na stan powietrza w gminie Pszczyna mają 3 czynniki: ogrzewanie budynków węglem niskiej jakości, co potwierdziły kontrole straży miejskiej, natężenie ruchu samochodów na DK1 oraz ukształtowanie terenu. Gmina szacuje, że udział emisji napływowej wynosi ok. 40%. Pozostała emisja pochodzi bezpośrednio z naszej gminy. Głównym czynnikiem pogarszającego się stanu powietrza, w szczególności w okresie jesienno-zimowym są zanieczyszczenia powstające w wyniku ogrzewania budynków mieszkalnych. Stanowią one ok. 24 – 25% ogólnej ilości zanieczyszczeń emitowanych ze źródeł lokalnych. Dane te pochodzą z kontroli pieców używanych w budynkach na terenie gminy.

Działania gminy są oparte na Programie Ograniczania Niskiej Emisji (PONE) przyjętego przez Radę Miasta. Program w obecnym kształcie zakłada wymianę starych pieców-kopciuchów na kotły węglowe nowszej generacji. Dotychczas gmina w ramach programu wymieniła blisko 650 kotłów i zrealizowała 527 inwestycji związanych z termomodernizacją – m.in. dociepleniem budynków. Wydała na ten cel prawie 17 mln zł. Bazując na danych, które posiada urząd miasta z systemu gospodarowania odpadami, obecnie na terenie gminy jest 11,5 tys. gospodarstw domowych, które są one ogrzewane różnymi źródłami ciepła, nie licząc budynków wielorodzinnych i osiedli korzystających z ciepła systemowego. Na bazie podpisanych umów na wywóz odpadów i deklaracji, które składają mieszkańcy, ponad 7 tys. domostw posiada kontenery na popiół. Wynika stąd, że gospodarstwa te większości ogrzewają budynki paliwami stałymi. Burmistrz zapowiedział, że przy planowaniu kolejnych edycji programu będzie zachęcał, by całkowicie zaniechać wymiany pieców na węglowe. Podkreślił, że nasza gmina w 99% jest zgazyfikowana i posiadamy jeszcze bardzo wiele pustych przyłączy gazowych.  Wszystkie instytucje zarządzane przez miasto - urzędy, szkoły, budynki użyteczności publicznej z wyłączeniem mieszkań komunalnych i mieszkań socjalnych - są ogrzewane gazem. Używa się także systemów fotowoltaicznych.

Gmina Pszczyna jako pierwsza w Polsce podpisała z rządem umowę na wprowadzenie programu STOP SMOG. Otrzymaliśmy na te działania na lata 2020 – 2022 prawie 15 mln zł. Z programu może skorzystać prawie 300 beneficjentów o niskich dochodach. – Zakładamy, że dzięki temu programowi zostaną wymienione właśnie te najgorsze kopciuchy – powiedział burmistrz.

Dla zmniejszenia emisji z ruchu samochodowego gmina wprowadziła komunikację gminną – funkcjonują 4 linie autobusowe. Burmistrz przypomniał, że gmina realizuje program tras rowerowych. Gmina wprowadziła również system czujników, który ma uświadomić mieszkańcom, że smog wytwarzamy wszyscy. Burmistrz zaapelował, aby wszyscy edukowali swoich sąsiadów, że trujemy się nawzajem. Dla bezpieczeństwa dzieci gmina w 2018 i 2019 roku zakupiła prawie 100 oczyszczaczy powietrza do wszystkich przedszkoli w gminie. Wymieniła też prawie 2,5 tys. starych opraw oświetlenia na oprawy ledowe. Gmina wydała 2,5 mln na termomodernizację budynków Administracji Zasobów Komunalnych. – To wymierne działania, które już zostały zrealizowane. Jak widać, jest to ciągle mało, dlatego bardzo proszę państwa o pomoc w szerzeniu świadomości ekologicznej naszych mieszkańców. Smog nie jest wytwarzany w urzędzie, ani przez gminne instytucje, tylko przez wszystkich mieszkańców. Dopóki tego nie uświadomimy i nie będziemy mieli realnego wpływu na sąsiadów, dopóty będziemy oddychać takim powietrzem, jakie mamy dzisiaj – zwrócił się burmistrz do radnych.

Straż miejska wspiera gminę w działaniach, prowadząc ekopatrole, w których pracuje 6 wyspecjalizowanych strażników upoważnionych do przeprowadzania kontroli. Straż miejska od początku wprowadzenia PONE przeprowadziła prawie 1300 kontroli. Kilkaset gospodarstw zostało ukaranych. Straż miejska sprawdzała stan pieców i palenisk, pobierała próbki.  Jak wykazują wyniki kontroli, problemem jest to, że jakość opału zakupionego legalnie na składach opałowych często bywa bardzo niska.  1,5 roku temu został uruchomiony dron, który kontroluje dym z kominów m.in. w sołectwie Łąka, na osiedlach Daszyńskiego i Kolonia Jasna. Burmistrz zapowiedział wyszukanie gospodarstw, które kopcą najbardziej.

– Wyeliminowaliśmy już praktycznie problem spalania plastików. W 2017 roku przeprowadziliśmy ponad 400 kontroli, w roku 2018 ponad 300 kontroli, a w tym sezonie już ponad 200 kontroli. Posypały się mandaty – powiedział komendant straży miejskiej. – Walka ze smogiem nie potrwa rok, czy dwa. Na to potrzeba przynajmniej dekady działań. Potrzebne jest wsparcie rządowe. Musimy myśleć przyszłościowo, edukować sąsiadów i siebie nawzajem, skracać okres wymiany pieców. Zbliża się ostateczny termin wymiany najstarszych pieców–kopciuchów w 2021 roku. O tym informują mieszkańców nasi funkcjonariusze podczas kontroli. Z danych zebranych przez dron wynika, że głównym źródłem zanieczyszczenia powietrza jest właśnie opalanie węglem. Edukujmy się nawzajem, przechodźmy na instalacje gazowe i fotowoltaiczne. Zmienia się już mentalność mieszkańców Pszczyny, ale to ciągle jest za mało. Jeżeli chcemy mieć czyste powietrze, musimy włożyć w to więcej energii – podsumował komendant.

ar