Burmistrz do wiceministra: takie są możliwości gminy

Jest odpowiedź burmistrza Pszczyny na zarzuty Stowarzyszenia Genius Loci, które twierdzi, że wyłożenie alei parkowej kostką betonową zdegraduje park.

Jeszcze w lutym Urząd Miejski ogłosił przetarg na pierwszy etap rewitalizacji parku pszczyńskiego, który polegać ma na przebudowie alei głównej. Rozebrana ma zostać istniejąca nawierzchnia asfaltowa na odcinku od zamku do mostku. W jej miejsce położona zostanie... kostka betonowa. Jak czytamy w przetargu, zastosowana ma być nawierzchnia z kostki brukowej typu „Naturo”, kolor srebrzysty i antracyt o grubości 8 cm.

Stowarzyszenie: inwestycja zdegraduje park

To, że alejki w zabytkowym parku wyłożone mają być kostką betonową nie wszystkim się spodobało. Pismo w tej sprawie do Piotra Żuchowskiego, Generalnego Inspektora Zabytków oraz wiceministra kultury i dziedzictwa narodowego wystosowało mało znane Stowarzyszenie „Genius Loci”. „Podjęta inwestycja zdegraduje wartościowy park, na długo umniejszy jego walory turystyczne” - czytamy w piśmie. Przedstawiciele stowarzyszenia podkreślają, że pismo jest skargą w trybie Kodeksu postępowania administracyjnego na działalność władz gminy w zakresie opieki nad zabytkami.

Całe pismo stowarzyszenia przeczytać można TUTAJ.

Dariusz Skrobol nie chciał odnosić się do zarzutów stowarzyszenia, którego – jak przyznał - „w Pszczynie chyba nigdy nie było”. - Dla mnie najważniejsze jest bezpieczeństwo mieszkańców. Nie pozwolę, by ludzie na alejkach łamali sobie nogi. Projekt został przygotowany przez specjalistów i zatwierdzony przez konserwatora zabytków – mówił nam końcem marca.

Śląski konserwator zabytków podkreślał też, że zastosowana w Pszczynie ma być kostka o podwyższonym standardzie, ze zmielonym granitem w warstwie wierzchniej.

Burmistrz pisze do wiceministra kultury

Teraz burmistrz wystosował pismo do Piotra Żuchowskiego, Generalnego Konserwatora Zabytków i wiceministra kultury i dziedzictwa narodowego, będące odpowiedzią na zarzuty organizacji.

Zwraca w nim uwagę głównie na kwestie finansowe. „Projekt zmiany nawierzchni alei parkowej został zlecony pod kątem realnych finansowych możliwości jego realizacji przez Gminę Pszczyna. Park jest utrzymywany wyłącznie ze środków pochodzących z budżetu gminy” - pisze.

Dariusz Skrobol podkreśla, że pszczyński park jest nieogrodzony i korzystać z niego można przez całą dobę. „Gmina Pszczyna zleciła wykonanie projektu przebudowy alei, który dawałby szansę jego realizacji, a jednocześnie zapewniał bezpieczeństwo jej użytkownikom, tj. spacerowiczom, służbom komunalnym, pojazdom uprzywilejowanym, konduktom żałobnym, transportowi sprzętu w czasie organizowanych na terenie parku imprez plenerowych (stąd nawierzchnia o konstrukcji drogowej). Brano pod uwagę również sugestie mieszkańców - aby aleja miała „równą” nawierzchnię umożliwiającą korzystanie z niej rowerzystom, matkom z wózkami i osobom niepełnosprawnym” - czytamy w piśmie.

Burmistrz informuje też, że już na wstępie konserwator nie zgodził się na nawierzchnię asfaltową.  „Wykonanie nawierzchni klinkierowej, granitowej czy mineralno-żywiczne kilkakrotnie przekracza koszty wykonania w przyjętej przez Gminę do realizacji technologii” - przyznaje. Tłumaczy, że nie brano też pod uwagę wykonania nawierzchni szutrowej, bo jej utrzymanie przekraczałoby możliwości służb miejskich.

D. Skrobol zapewnia też, że „Gmina Pszczyna podejmuje szereg starań, aby Zabytkowy Park Pszczyński nie popadł w ruinę, pomimo że koszty jego utrzymania wielokrotnie przekraczają możliwości Gminy”.

Pisze również o kolejnych, niezbędnych inwestycjach w parku. "W kolejce do remontu „czekają” stawy parkowe, nekropolia książęcej rodziny Anhaltów, zabytkowe przepusty i mosty, „Chińska Brama”. W planach jest również odtworzenie mostu na wyspę na stawie „Łabędziok”. Tylko na remont nekropolii Anhaltów, według kosztorysu konserwatorskiego, potrzebujemy około 120 tys. złotych, a jest on nieodzowny i należałoby zacząć go jeszcze w tym roku" - wylicza.

Poniżej publikujemy całe pismo.

Pan Piotr Żuchowski
Generalny Konserwator Zabytków
Wiceminister Kultury i Dziedzictwa Narodowego
ul. Krakowskie Przedmieście 15/17
00-071 Warszawa

Stosownie do pisma Stowarzyszenia Genius Loci z dnia 23 marca 2015 roku skierowanego do Pana w sprawie: merytorycznej i prawnej interwencji w sprzeczne z zasadami opieki nad zabytkami działania Zarządu Gminy Pszczyna w Zabytkowym Parku Przypałacowym, pragnę przedstawić stanowisko Gminy:

Projekt zmiany nawierzchni alei parkowej został zlecony pod kątem realnych finansowych możliwości jego realizacji przez Gminę Pszczyna. Park jest utrzymywany wyłącznie ze środków pochodzących z budżetu gminy. Żadna z instytucji, do których zwracała się Gmina o pomoc finansową nie udzieliła pomocy na realizacje zadań związanych z przebudową tzw. „małej architektury”, w tym również przebudowy, bądź modernizacji alei.

Gmina Pszczyna zleciła wykonanie projektu przebudowy alei, który dawałby szansę jego realizacji, a jednocześnie zapewniał bezpieczeństwo jej użytkownikom, tj. spacerowiczom, służbom komunalnym, pojazdom uprzywilejowanym, konduktom żałobnym, transportowi sprzętu w czasie organizowanych na terenie parku imprez plenerowych (stąd nawierzchnia o konstrukcji drogowej). Brano pod uwagę również sugestie mieszkańców - aby aleja miała „równą” nawierzchnię umożliwiającą korzystanie z niej rowerzystom, matkom z wózkami i osobom niepełnosprawnym. Park pszczyński w przeciwieństwie do przytaczanego przez stowarzyszenie architektów Parku Łazienkowskiego jest nieogrodzony i powszechnie dostępny przez całą dobę. Nie są również pobierane żadne opłaty za wstęp. Bez żadnych ograniczeń korzystają z niego mieszkańcy i turyści. Ze względu na bark komunikacji miejskiej, przez Park przebiegają drogi dojścia i dojazdu na rowerach do pracy czy szkoły używane codziennie przez mieszkańców sąsiadujących ze sobą dzielnic miasta. Zlecając wykonanie projektu wzięto pod uwagę wszystkie powyższe aspekty.

Projektant realizując zlecenie musiał dostosować się do narzuconych wymagań zapewniających z jednej strony bezpieczeństwo użytkowników, jak i samego obiektu - zgodnie z sugestiami mieszkańców oraz dostosowaniem drogi do obciążenia ruchem kołowym, a z drugiej strony sporządzić projekt, który mógł być zaakceptowany przez służby ochrony konserwatorskiej. Dotyczyło to również wzoru, zastosowanie którego uzależniono od akceptacji przez konserwatora zabytków.

Zlecając projekt oszacowano przybliżone koszty realizacji alei z zastosowaniem różnorodnych nawierzchni. Pod uwagę brano wykonanie nawierzchni klinkierowej, granitowej i mineralno-żywicznej.

Nie brano pod uwagę wykonania nawierzchni szutrowej, jako niedostosowanej do potrzeb zarówno Gminy, jak i mieszkańców. Utrzymanie takiej nawierzchni przekracza możliwości służb miejskich.  O trudnościach w utrzymaniu szutrowej nawierzchni świadczy również fakt, że dziedziniec Zamku Pszczyńskiego oraz wcześniej wysypane szutrem tarasy zamkowe zostały w ostatnim czasie w całości utwardzone i nie zastosowano tu „historycznej”  nawierzchni.

Na etapie wstępnych ustaleń konserwator nie wyraził zgody na wykonanie alejki asfaltowej. Wykonanie nawierzchni klinkierowej, granitowej czy mineralno-żywiczne kilkakrotnie przekracza koszty wykonania w przyjętej przez Gminę do realizacji technologii. Dodatkowo w przypadku nawierzchni mineralno-żywicznej dochodziłyby koszty jej utrzymania oraz cyklicznej konserwacji. Została podjęta decyzja o zastosowaniu kostki brukowej tzw. „bezfazowej” o uszlachetnionej nawierzchni.

Chciałbym podkreślić, że Aleja Główna w Zabytkowym Parku Pszczyńskim ma prawie 5 000 m2 i przy obecnych kosztach jej całościowe wykonanie możliwe będzie w przeciągu kilku lat. Wydatek rzędu 400-600 tysięcy złotych pochłonie bowiem większość środków przeznaczanych corocznie na utrzymanie parku o łącznej powierzchni 156 ha. Przypominam, że Gmina nie uzyskuje żadnej pomocy finansowej ze strony Skarbu Państwa na utrzymanie obiektu. Środki pochodzące z dotacji udzielanych przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska czy też Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska nie mogą służyć finansowaniu obiektów tzw.  „małej architektury".

Gmina Pszczyna podejmuje szereg starań, aby Zabytkowy Park Pszczyński nie popadł w ruinę, pomimo że koszty jego utrzymania wielokrotnie przekraczają możliwości Gminy. Większość prac przy utrzymaniu zieleni parkowej wykonywanych jest siłami własnymi przez Zakład Zieleni Miejskiej, zlecane są jedynie niezbędne prace „specjalistyczne”. W kolejce do remontu „czekają” stawy parkowe, nekropolia książęcej rodziny Anhaltów, zabytkowe przepusty i mosty, „Chińska Brama”. W planach jest również odtworzenie mostu na wyspę na stawie „Łabędziok”. Tylko na remont nekropolii Anhaltów, według kosztorysu konserwatorskiego, potrzebujemy około 120 tys. złotych, a jest on nieodzowny i należałoby zacząć go jeszcze w tym roku.

Zlikwidowanie dziurawego, położonego w latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku asfaltu i wykonanie nowej nawierzchni Alei podniesie poziom bezpieczeństwa użytkowników.

Stwierdzam, że decyzja o podjęciu działania zmierzającego do rozpoczęcia zadania inwestycyjnego polegającego na remoncie Alei Głównej w Zabytkowym Parku Pszczyńskim zgodnie z wykonaną i zatwierdzoną przez służby konserwatorskie dokumentacją projektową, nie przyczyni się do degradacji Parku Pszczyńskiego.

Burmistrz Pszczyny
Dariusz Skrobol

pako