Aleksander Spyra Honorowym Obywatelem Pszczyny?

Pszczyna

Komisja Spraw Społecznych Rady Miejskiej chce, by Aleksander Spyra otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Pszczyny.

_”Aleksander Spyra to człowiek, który potrafi inspirować innych, konsekwentnie dążyć do osiągania celów, inicjator wielu przedsięwzięć kulturalnych, zakochany w Pszczynie. Jest osobą otwartą na potrzeby ludzi, a nade wszystko jego ogromna pasja to ratowanie ginącego dorobku kultury ludowej we wszystkich jej formach” - czytamy w uzasadnieniu do wniosku Komisji._”Aleksander Spyra urodził się 20 listopada 1938 r. w Pszczynie. Edukację podstawową rozpoczął w szkole niemieckiej, kontynuował w polskiej, w Pszczynie. Maturę zdał w 1956 r. w Liceum Plastycznym w Bielsku-Białej, pobierając równocześnie lekcje muzyki w bielskim ognisku muzycznym. Lata 1956-62 to studia rozpoczęte na ASP w Krakowie, ukończone na Wydziale Grafiki po przeniesieniu wydziału krakowskiej ASP do Katowic. W latach 1960-64 uczęszczał do Państwowej Średniej Szkoły Muzycznej im. M. Karłowicza w Katowicach. Miał już w latach 50. własny zespół dixielandowy w Międzyspółdzielnianym Klubie, mieszczącym się w nieistniejącym już dziś Domu Ludowym przy ul. Piwowarskiej (dawniej ul. Nowy Targ). Po studiach podjął pracę kulturalno-oświatową, jako kierownik Klubu Spółdzielczego przy Spółdzielni Malarzy i Lakierników w Pszczynie (1962-1990).

W roku 1960 A. Spyra zakłada i prowadzi zespół regionalny „Pszczyna”. Od momentu rozpoczęcia swej działalności zespół odegrał ważną rolę w rozpowszechnianiu i popularyzacji folkloru ziemi pszczyńskiej. Zespół, oprócz pieśni tańców prezentował też widowiska. Odnosi on sukcesy w kraju i za granicą, zdobywa nagrody na przeglądać folklorystycznych. Uzyskał wiele nagród i wyróżnień, do najzacniejszych należy nagroda II stopnia Ministra Kultury i Sztuki, złota odznaka „Zasłużonemu dla województwa katowickigo”, Śląska Nagroda im. J. Ligonia, laureata Nagrody Wojewódzkiej. Zespół brał udział w wielu audycjach radiowych i kilkunastu programach telewizyjnych, a także wydał kasetę video pod nazwą „Tańce Zielonego Śląska” oraz płyty z nagraniami zespołu.

W działalności folklorystycznej zrodził się pomysł stworzenia w Pszczynie skansenu. W powiązaniu z Towarzystwem Miłośników Ziemi Pszczyńskiej (założonym w r. 1950), którego prezesem w 1973 r. został A. Spyra i dzięki pracy społecznej członków zespołu regionalnego przede wszystkim, a także innych organizacji i zakładów Pszczyny, wybudowano skansen pod nazwą „Zagroda wsi pszczyńskiej”. Otwarcie nastąpiło w 1975 r. W roku 1977 A Spyra zainicjował tzw „potkania pod Brzymem”, czyli spotkania z zespołami ludowymi ziemi pszczyńskiej. Był także autorem wielu publikacji związanych z tematyką pszczyńską: „Zagroda wsi pszczyńskiej – przewodnik”, Pszczyna 1988; „Śląskie meble ludowe – region pszczyński:, Pszczyna 1988; „Związane na jaskółczy ogon – drewniane kościółki na Ziemi Pszczyńskiej”, Pszczyna 1992; współtwórca „Madonny drewnianych kościółków na Ziemi Pszczyńskiej”, Pszczyna 200. Oprócz tego umieszczał szereg artykułów w czasopismach regionalnych i specjalistycznych.

W połowie lat 70. wspólnie z L. Plazakiem wykorzystali odkryte powiązania barokowego muzyka Telemanna z życiem dworskim zamku w Pszczynie za czasów Promnitzów i zapraszając do udziału Warszawską Operę Kameralną zorganizowali pierwszy koncert ku czci tego muzyka. Był to początek corocznych „Wieczorów u Telemanna”, które odbywają się do dziś. Początkowo odbywały się nie tylko w sali lustrzanej muzeum, ale także w tzw. „Izbie u Telemanna w salce instrumentów zabytkowych, w piwnicy w budynku przy ul. Ratuszowej („Pod okiem Opatrzności”, przeniesionej później do kamieniczki, tzw. „moritzówki” przy ul. Piastowskiej, uratowanej poprzez starania TMZP i odrestaurowanej. Według planu A. Spyry powstało tam w 1985 r. Muzeum Prasy Śląskiej. Zgromadzono w nim unikalne egzemplarze zabytków piśmiennictwa polskiego na Śląsku oraz stare maszyny drukarskie. W roku 1997 zainicjował z prof. Rottem doroczne „Dialogi Muzyki i Poezji”.

Aleksander Spyra jest również artystą plastykiem. Brał udział w działalności pszczyńskiego środowiska plastycznego, w restauracji pszczyńskiej starówki wystawiał prace w galerii „U Eliasza i Pistulki” oraz w wielu wystawach zbiorowych w Polsce i za granicą. Jest autorem medali i tablic pamiatkowych. Oprócz swej działalności artystycznej, folklorystycznej, pracy animatora kultury, uczestniczył w życiu społecznym miasta poprzez pracę radnego rady miejskiej i powiatowej. Już w latach 70. zasiadał w Radzie Miejskiej z ramienia organizacji „PAX” i wywalczył powstanie kaplicy szpitalnej” - tak Komisja uzasadniała swój wniosek.

Wniosek Komisji Spraw Społecznych o nadaniu Aleksandrowi Spyrze tytułu Honorowego Obywatela Pszczyny poprało 17 z 23 radnych. Teraz burmistrz musi przygotować na sesję stosowaną uchwałę, a Rada większością głosów go przyjąć.

ram