125 dni z zatrutym powietrzem

Spośród monitorowanych polskich miast w Pszczynie zanotowano najwięcej dni, kiedy stężenie pyłu PM10 przekroczyło normy. Oddychaliśmy zanieczyszczonym powietrzem aż przez jedną trzecią roku! Takie informacje podaje Polski Alarm Smogowy, który podsumował wyniki pomiarów jakości powietrza za ostatni rok.

- Jakość powietrza w naszym kraju podczas sezonu grzewczego jest wciąż dramatyczna – mówi Andrzej Guła, lider Polskiego Alarmu Smogowego. - Niestety, taka sytuacja jest powszechna nie tylko w dziesiątkach polskich miast i miasteczek, w których mierzona jest jakość powietrza, ale również w tysiącach tych, gdzie nie ma stacji pomiarowej. Nasz ranking nie służy temu by piętnować „rekordzistów”, ponieważ jesteśmy przekonani, że podobnych miejscowości jest w Polsce tysiące, z tą tylko różnicą, że nikt nie mierzy tam jakości powietrza.

Z notowania wynika, że w Polsce najbardziej zanieczyszczone są miasta małe i średniej wielkości. W minionym roku niechlubnym rekordzistą okazała się Pszczyna. W naszym mieście liczba dni smogowych (125) była prawie czterokrotnie większa od dopuszczalnej. Zaraz za Pszczyną uplasował się Rybnik i Wodzisław Śląski, gdzie dni smogowych było po 110 (przy dopuszczalnych przez prawo 35).

Jednak wysokie stężenia pyłów w okresie grzewczym to nie jedyny problem polskiej ekologii. W naszym kraju notowane są również najwyższe stężenia rakotwórczego benzo(a)pirenu spośród wszystkich państw unijnych. Rekordowy Nowy Targ przekracza dopuszczalną normę tej rakotwórczej substancji aż o 1800 proc! Nie lepiej jest w pozostałych miejscowościach: na drugim i trzecim miejscu znajdują się Sucha Beskidzka oraz Rybnik ze stężeniem 13-krotnie przekraczającym dopuszczalną normę. W Żywcu znajdującym się na 14 pozycji wartości BaP stanowią 800 proc. normy.

Dramatyczna sytuacja w małych i średnich miejscowościach wynika ze spalania węgla i drewna w kopciuchach, które są podstawowym źródłem ciepła w ponad czterech milionach domów. To właśnie emisja z ogrzewania gospodarstw domowych odpowiada za około połowę emitowanych w Polsce pyłów PM10 i aż 84 proc. rakotwórczego benzo[a]pirenu. Dlatego też wdrożenie sprawnego programu dopłat do wymiany kopciuchów powinno stanowić podstawowe antysmogowe działanie rządu.

Niestety, Program Czyste Powietrze, który oferuje tego typu dopłaty, nie działa, jak należy. Od jego uruchomienia we wrześniu 2018 roku podpisano jedynie 35 tys. umów na wymianę kotłów, co oznacza, że realizacja programu sięga zaledwie około 1 proc!. Rząd musi również pilnie uruchomić wsparcie do wymiany kopciuchów w domach wielorodzinnych – obecnie mieszkańcy kamienic nie mogą skorzystać z dotacji na wymianę ogrzewania, a w wielu miejscowościach z czołówki rankingu znaczna ilość kopciuchów znajduje się właśnie w domach wielorodzinnych.

KK